راه سلامتي

اگر برايتان جاي سوال است كه دندانپزشكان عمومي به طور روزانه در مطب خود چه اقداماتي براي بيماران و مراجعان خود انجام ميدهيد ميتوانيد با خواندن اين بخش به پاسخ سوال خود دست پيدا كنيد. به طور كلي اين دندانپزشكان اقدامات و پروسه هاي زير را در مطب هاي خود براي بيماران انجام مي دهند:

• انجام معاينات دندانپزشكي اوليه (شامل تشخيص سرطان اوليه، موارد اورژانسي، چكاپ هاي دوره اي، معاينات پريودنتال يا لثه اي، معاينات دهان)
• تصويربرداري از دهان، فك و دندان با اشعه ايكس
• تصاوير اختصاصي دندانپزشكي
• اسكن ديجيتال
• پر كردن دندان با باندينگ دندان
• نصب انواع روكش دندان شامل روكش تمام سراميك، فلز سراميك، زيركونيا و …
• نصب پل دندانپزشكي
• انجام جراحي لثه
• ·        كاشت ايمپلنت دندان 
• كشيدن دندان
• پيوند استخوان
• درمان سندروم TMD (اختلال مفصل گيجگاهي فكي) يا TMJ (مفصل گيجگاهي فكي)
• تجويز گارد دهان و دندان
• درمان غير مستقيم جهت صاف كردن دندان ها (روش هاي غير ارتودنسي)
• سفيد كردن دندان ها در فرآيند بليچينگ دندان
• اتصال سيلانت براي جلوگيري از پوسيدگي دندان در كودكان و بزرگسالان
• درمان بوتاكس براي مقابله با ميگرن، TMJ
• تجويز يا در نظر گرفتن انواع پروتز دندان شامل دندان مصنوعي
• عصب كشي دندان
• پركردگي موقت دندان
• كمك به درمان دندان قروچه
• نصب انواع ونير دندان (شامل لمينت دندان، ونير كامپوزيت و ...)

آيا دندانپزشكان عمومي مي توانند روش هاي تخصصي دندانپزشكي را انجام دهند؟

به جز پروسه هاي رايجي كه در بالا نام برده شد، اين دندانپزشكان ميتوانند روش هاي پيشرفته تر دندانپزشكي را انجام دهند. اما از آنجا كه متخصصان دندانپزشكي چند سال بيشتر از دندانپزشكان عمومي تحصيل كرده اند، بهتر است كه براي انجام روش هاي تحصصي دندانپزشكي مانند ارتودنسي دندان، نصب ايمپلنت دندان، مشكلات پيشرفته لثه و … تنها به متخصصان واجد شرايط اعتماد كرد. در ادامه با مهمترين تخصص هاي دندانپزشكي آشنا خواهيد شد.

متخصص ترميمي و زيبايي دندان

ممكن است كه يك دندانپزك عمومي بتواند بخشي از وظايف اين متخصص را انجام دهد اما ترميم و اصلاح طرح لبخند به صورت تخصصي تنها از يك متخصص ترميمي و زيبايي دندان بر مي آيد. اين متخصص براي بهبود طرح لبخند اقدامات زير را براي بيماران خود انجام مي دهد.

• نصب روكش دندان
• نصب ونير دندان شامل لمينت دندان
• ترميم تخصصي دندان با انواع مواد پر كننده
• ·        اينله و انله
• بليچينگ دندان
• افزايش طول تاج
• عمل زيبايي لثه
• و …

اطلاعات بيشتر در مجله دندانپزشكي ايمپلنت

زماني كه دندان دچار پوسيدگي مي‌شود، نيازمند درمان است. اگر شدت پوسيدگي بالا باشد، پزشك از روكش دندان استفاده مي‌كند. در برخي مواقع كه ساختار بيروني دندان سالم است اما پوسيدگي به‌قدري است كه نمي‌توان آن را پر كرد، از اينله و آنله دندان استفاده مي‌شود. از اينله و انله در مواقعي كه دندان دچار شكستگي يا آسيب‌ديدگي باشد نيز مي‌توان استفاده كرد. اينله و انله يكي از روش هاي جديد ترميم دندان و حتي اصلاح طرح لبخند نيز محسوب مي شود.

اينله چيست؟

اينله دندان با استفاده از مواد كامپوزيت دندان يا برخي مواد سراميك مانند به نام پرسلين ساخته مي‌شود. رنگ اين مواد مانند رنگ طبيعي دندان است. اينله دندان در مواردي كه دندان درست پر نشده و ظاهر خوبي ندارند، مورداستفاده قرار مي‌گيرد. پزشكان مي‌توانند براي پركردن سوراخ دندان از اينله استفاده كنند. براي پركردن از طريق اينله از روش باندينگ استفاده مي‌شود. با روش باندينگ مواد اينله محكم روي دندان مي‌چسبند و از دندان جدا نمي‌شوند. اينله براي پركردن سطح مركزي دندان كاربرد دارد.

انله چيست؟

با استفاده از اينله نمي‌توانيم سطح رويي دندان را ترميم كنيم. انله به اين نياز پاسخ مي‌دهد و براي ترميم طرفين دندان كاربرد دارد. همچنين به انله روكش تكه‌اي هم گفته مي‌شود. با استفاده از انله، سوراخ‌هايي كه در سطح رويي دندان وجود دارند پر مي‌شود. انله نيز مانند اينله از رنگ طبيعي مطابق با دندان برخوردار است و جنس سراميكي دارد. براي قراردادن انله نيز از روش باندينگ استفاده مي‌شود.

تفاوت پركردن دندان با اينله و انله دندان

سرعت پركردن دندان به نسبت اينله و انله بالاتر است و تنها در يك جلسه انجام مي‌شود. در روش پركردن دندان، دندان‌پزشك از مواد مخصوصي استفاده مي‌كند كه با انله و اينله متفاوت است. از طرفي اين مواد مستقيماً داخل دندان را پر مي‌كنند. اينله حالت فرسايشي ندارد و امكان جداشدن يا آسيب‌ديدن آن به نسبت پركردن كمتر است. از آنجايي‌ كه اينله يا انله متناسب با اندازه فضاي خالي دندان ساخته مي‌شوند، اگر دقيق نباشند ممكن است مواد غذايي به داخل حفره نفوذ كند. در نتيجه اين نفوذ ممكن است پوسيدگي بيشتر شود.

 هزينه انله و اينله به نسبت پركردن دندان بالاتر است و توسط بيمه تحت پوشش قرار نمي‌گيرد. در برخي از روش‌هايي كه براي ترميم دندان استفاده مي‌شود، سطح دندان را به نسبت قابل‌ توجهي تراش مي‌دهند درحالي‌ كه در اينله نياز به اين كار نيست. درست است كه هزينه انله و اينله به نسبت پر كرد بيشتر است اما با توجه‌ به دوامي كه دارند به نسبت پركردن مي‌تواند كارايي بيشتري داشته باشد.

منبع: مجله دندانپزشكي ايمپلنت

اسكرو يا (screw) در انگليسي يعني پيچ. و ميني اسكرو يعني يك پيچ كوچك و نسبتا ريز. اين اسكرو در دندانپزشكي به يك پيچ فلزي كوچك گفته مي شود كه از طريق لثه به داخل استخوان فك وارد مي شود تا به عنوان يك لنگر براي كمك به حركت دندان هايي كه وضعيت نامناسب و كجي دارند عمل كند. برخي از افراد به آن ها را ميكرو پيچ، ميني ايمپلنت (ميني ايمپلنت يكي از روش هاي جديد براي كاشت ايمپلنت دندان است و در خيلي از موارد به دليل ضخامت كمتر و عدم نياز به جراحي به ايمپلنت هاي معمولي ترجيج داده مي شود.) يا دستگاه لنگر موقت ارتودنسي (TAD) نيز مي گويند. عمده استفاده از اين پيچ ها كمك به بالا رفتن دندان هايي است كه بلند هستند يا از خط لثه فاصله گرفته اند.

دليل استفاده از ميني اسكرو چيست؟

از اين پيچ كوچك به منظور جابجايي دندانهاي كج و يا از بين بردن فاصله بين دندان ها استفاده مي شود. گاهي اوقات ممكن است نيروي وارد شده از سوي سيم ارتودنسي و ساير دستگاه هاي ديگر اشتباها برخي دندان ها را در موقعيت نامناسب قرار دهد. براي اصلاح اين اشتباه از ميني اسكرو استفاده مي شود. در چنين مواردي ، مي توان از ميني پيچ به عنوان “لنگر” براي كمك به صاف كردن دندان ها و بستن فواصل استفاده كرد.

 اين پيچ چگونه كار گذاشته مي شود؟

مي توان در هر لحظه در طول مدت زمان درمان ارتودنسي با بريس ثابت از ميني اسكرو استفاده كرد

ابتدا از بي حسي موضعي براي بي حس شدن لثه در ناحيه اي كه قرار است پيچ كاشته شود استفاده مي شود. همچنين ممكن است از شما خواسته شود كه پيش از پيچ كردن اسكرو از دهان شويه ضد باكتري استفاده كنيد.

ممكن است ابتدا سوراخ كوچكي در داخل فك ايجاد شود تا پيچ وارد شده يا به آرامي و مستقيماً پيچ را در استخوان فك فرو ميكنند

با قرار دادن پيچ ممكن است احساس فشار عجيبي داشته باشيد.

بعضي اوقات از يك وسيله پلاستيكي به عنوان راهنما براي قرار دادن پيچ در موقعيت درست استفاده مي شود.

براي شروع حركت دندان مي توان يك بريس را بلافاصله، يا در ويزيت بعدي، به ميني اسكرو متصل كرد.

ميزان موفقيت درمان ارتودنسي با اين پيچ ها چقدر است؟

البته شواهد كمي در خصوص نحوه عملكرد و يا تاثير گذاري اين روش در ارتودنسي وجود دارد. با اين وجود در بررسي هاي انجام شده مشخص شده كه درصد موفقيت درمان ارتودنسي با كمك اين پيچ ها بيش از 80 درصد است. ميني اسكرو ارتودنسي معمولا طورري در فك كاشته ميشود كه ما بين ريشه دو دندان مجاور قرار ميگيرد. در اغلب اوقات حين درمان ارتودنسي ثابت از اين پيچ ها استفاده مي شود.

اطلاعات بيشتر در مجله دندانپزشكي ايمپلنت

بيماراني كه داراي يك يا چند دندان از دست رفته هستند و همچنين قصد مرتب كردن دندان هايشان را دارند، لازم است هم ارتودنسي و هم ايمپلنت دندان را در برنامه درماني خود قرار دهند. در چنين مواردي، نياز بيمار، ترتيب انجام هر يك از اين درمان ها را مشخص مي كند.

ايمپلنت دندان چيست؟

ايمپلنت ها براي جايگزيني دندان هايي كه به علت پوسيدگي دندان يا ضربه از دست رفته اند، طراحي شده اند. ايمپلنت شامل يك بخش پيچي تيتيانيومي است كه دندانپزشك آن را درون فك قرار مي دهد تا جايگزيني براي دندان از دست رفته باشد. وي سپس روكش پروتزي (قسمت قابل مشاهده ي دندان) روي بخش تيتانيومي نصب مي كند. اين روكش دندان دقيقا عملكرد دندان طبيعي را دارد.

در حقيقت، ايمپلنت هاي دندان ظاهر و حسي شبيه دندان طبيعي را دارند. حتي ممكن است به مرور زمان فراموش كنيد كه دندان ايمپلنت شده، جزء دندان هاي طبيعي تان نمي باشد. از آنجايي كه دندان ايمپلنت شده، در ميان باقي دندان ها به خوبي استتار مي شود (دقيقا به رنگ ساير دندان ها درمي آيد) هيچ كس ديگري نيز نمي تواند آن را تشخيص دهد.

آيا ارتودنسي دندان هاي ايمپلنت شده امكان پذير است؟

ايمپلنت دندان يكي از موثرترين راه ها براي جايگزيني دندان هاي از دست رفته است كه به بسياري از بزرگسالان كمك مي كند تا لبخندي كامل داشته باشند. حال اگر بيمار بخواهد پس از ايمپلنت؛ دندان هايش را صاف و مرتب كند چه مي شودا؟ آيا ارتودنسي دندان هاي ايمپلنت شده ممكن است؟

در واقع در برخي موارد ارتودنسي با وجود دندان هاي ايمپلنت شده كاملا ميسر است زيرا اين دو درمان در يكديگر خلل ايجاد نخواهند كرد. مسئله اين است كه بريس هاي ارتودنسي قادر به حركت دادن دندان ايمپلنت شده نيستند زيرا تيتانيوم ايمپلنت به استخوان فك جوش خورده است. بر خلاف دندان هاي طبيعي كه توسط بافت هاي گوشتي پريودنتال حمايت مي شوند، ايمپلنت ها مستقيما در فك مستقر شده اند، به همين دليل بريس ها نمي توانند آنها را حركت دهند.

ارتودنسي قبل از ايمپلنت

در صورتي كه هم به ارتودنسي و هم به ايمپلنت نياز داريد، بهتر است قبل از ايمپلنت، دندان هايتان را ارتودنسي كنيد. زيرا همانطور كه قبل تر گفته شد، ايمپلنت ها نمي توانند مانند دندان طبيعي حركت كنند.

بسياري از بيماران به منظور ايجاد فضاي كافي براي ايمپلنت و حركت ريشه هاي دندان هاي مجاور به جاي صحيحشان به درمان ارتودنسي قبل از ايمپلنت نياز دارند.

اطلاعات بيشتر در مجله دندانپزشكي ايمپلنت

16 علت اصلي عبارتند از:

وارد شدن ضربه به دندان

وارد شدن آسيب و ضربه مستقيم يا غير مستقيم به صورت، فك و دهان شايع ترين علت ها است. اگر ضربه منجر به شكستگي، ترك خوردگي يا لب پر شدگي دندان شده باشد احتمال بروز درد متوسط تا شديد وجود دارد.

همچنين شكستگي يا وارد شدن آسيب به روكش دندان، ايمپلنت دندان، دستگاه هاي ارتودنسي دندان و … نيز مي تواند باعث درد دندانها شود.

پوسيدگي دندان

پوسيدگي دندان در مراحل پيشرفته مي تواند باعث درد دندان شود. اين درد زماني احساس مي شود كه پوسيدگي به مغز يا پالپ دندان رسيده باشد و التهاب يا عفونت ايجاد كرده باشد. در اين شرايط اصطلاحا مي گويند دندان به عصب رسيده است و نياز به عصب كشي دارد. در بعضي موارد كه دندان خيلي آسيب ديده باشد كشيدن دندان نيز مي تواند درد را از بين ببرد.

بيماري لثه

جنجويت (التهاب لثه) و پريودنتيت (عفونت لثه) دو بيماري شايع بافت لثه هستند. هرچند كه علائم اين دو بيماري بيشتر درد لثه است، اما درد مي تواند در دندان نيز احساس شود.

عفونت درد سينوسي

عفونت هاي سينوسي مي توانند باعث درد در دندان شوند. اگر به طور مرتب از عفونت هاي سينوسي رنج مي بريد ، ممكن است متوجه درد در دندان هاي واقع در نزديكي حفره هاي سينوس شويد.

براي كنترل درد در دندان در نتيجه عفونت سينوس ها، از پزشك خود در مورد داروهاي ضد احتقان يا ساير داروهاي ديگر براي كاهش فشار روي سينوس راهنمايي بخواهيد.

سردرد خوشه اي

البته علت دقيق سردرد خوشه اي ناشناخته است، اما فشار ناشي از اين نوع سردرد، در دندان ها نيز احساس مي شود.

حمله قلبي

يكي از علائم حمله قلبي احساس سنگيني در قفسه سينه و درد در گردن و بعضا فك است. ممكن است درد ناشي از حمله قلبي با دندان درد اشتباه گرفته شود.

ديابت

افراد ديابتي كه قند خون خود را كنترل نمي كنند بيشتر از سايرين با پوسيدگي دندان مواجه مي شوند. پوسيدگي دندان (همانطور كه در ابتدا هم عنوان شد) يكي ازعلل اصلي ايجاد درد دندان است.

سرطان دهان

سرطان دهان مي تواند باعث بي حسي يا درد در هر قسمت از صورت ، گردن يا دهان شود. درد، خونريزي و مشكلات دندان و لثه مي تواند با اين سرطان در ارتباط باشد.

مال اكلوژن

ناهماهنگي بين دندان ها و فك مي تواند باعث مشكلات گفتاري، مشكل در جويدن و يا درد دندان ها شود. مال اكلوژن را با ارتودنسي يا جراحي فك برطرف مي كنند.

دندان عقل نهفته

دندان عقل و دندان نيش دو نمونه از دندان هايي هستند كه ممكن است به صورت نهفته در بيايند. نهفتگي دندان باعث بروز درد و حساسيت دندان مي شود.

ساير علل عبارتند از:

• عفونت هاي ويروسي
• بيماري هاي عصبي
• سومصرف مواد مخدر
• كمبود ويتامين B12
• درد فك
• اختلالات مفصل گيجگاهي فكي

اطلاعات بيشتر در مجله دندانپزشكي ايمپلنت