راه سلامتي

ديپ بايت دندان به انگليسي (Deep Bite) نوعي اوربايت دندان است. اين عارضه كه شديدتر از اوربايت دندان است در افراد زيادي وجود دارد. ديپ بايت دندان به نوعي حتي شايعترين عارضه و مال اكلوژن در ميان افراد خردسال است. افرادي كه با درجات مختلف اوربايت دندان مواجه هستند معمولا صورت ايده آلي ندارند زير صورتشان از شكل و ظاهر واقعي دور است. درمان ديپ بايت به روش هاي مختلف ارتودنسي ميتواند هم جنبه درماني داشته باشد و هم جنبه زيبايي زيرا با درمان ارتودنسي، طرح لبخند افراد درگير, دگرگون شده و صاحب يك لبخند جذاب خواهند شد.

دليل نياز افراد به درمان آن چيست؟

شايد خيلي ها فكر كنند كه درمان ديپ بايت تنها جنبه ظاهري و زيبايي دارد و با روش هاي ترميم و زيبايي دندان برطرف مي شود. اما حقيقت اين است كه اين مال اكلوژن عوارضي به مراتب بدتر از مشكلات زيبايي براي افراد به وجود مي آورد. برخي از مهمترين دلايل درمان ديپ بايت عبارتند از:

• تا زماني كه اين مال اكلوژن باشد دندان قروچه نيز وجود دارد. اين كار باعث سايش دندان ها ميشود كه در نهايت ميناي دندان تحليل رفته و بايد ترميم شود.
• با گذشت زمان وضعيت غيرطبيعي فك بالا باعث ايجاد آسيب به مفاصل فك ميشود
• اين مشكل به درد فك، سردرد و اختلالات مفصل گيجگاهي فكي منجر خواهد شد.
• ممكن است در باز كردن يا بستن كامل دهان خود مشكل داشته باشيد.
• از همه مهمتر اوربايت شديد مي‌تواند در بروز آپنه خواب نقش داشته باشد.

درمان ديپ بايت چيست؟

فرقي نميكند كه شما چه سني داشته باشيد، كودك يا بزرگسال، در هر صورت متخصصان ارتودنسي دندان ميتوانند با انواع روش هاي ارتودنسي مانند ارتودنسي متحرك ، نامرئي، ثابت و … اقدام به درمان مال اكلوژن ديپ كنند. اما بهترين سن براي اصلاح اين مشكل دوره كودكي است زيرا استخوان فك هنوز به رشد و تكامل نهايي خود نرسيد و راحتتر ميتوان هر نوع مال اكلوژني را در اين سنين اصلاح كرد.

اولين هدف از درمان ديپ بايت هماهنگ و تراز كردن فك ها  و دندان ها با يكدگير است. براي رسيدن به اين هدف، ما معمولا از بيش از يك روش درماني استفاده ميكنيم. يعني ممكن است نياز باشد چندين روش  ارتودنسي براي حل اين مشكل مورد استفاده قرار بگيرند.

ارتودنسي بزرگسالان چيست؟ چه تفاوتي با دندان كودكان دارد؟ چه دستگاه هايي براي برطرف كردن عدم هماهنگي دندان هاي بزرگسالان وجود دارد؟

رايجترين دستگاه هايي كه براي صاف كردن دندان هاي بزرگسالان مورد استفاده قرار ميگيرند عبارتند از:

بريس سراميكي (Clear Braces)

بريس هاي سراميكي در واقع از براكت هاي همرنگ دندان كه شفاف هستند و از جنس سراميكند مورد استفاده قرار ميگردند. اين بريس ها براي بزرگسالان در هر سني توصيه مي شود زيرا از نظر ظاهري زيبا و قابل استفاده هستند. دليل اينكه از اين بريس ها در ارتودنسي بزرگسالان استفاده ميشود نامرئي بودنشان است زيرا به سختي قابل تشخيص هستند.

بريس لينگوال (Lingual Braces)

بريس هاي لينگوال همان بريس هاي فلزي معمولي هستند اما به جاي اينكه به جلوي دندان ها متصل شوند به پشت دندان ها وصل ميشوند. نصب آن ها دشوار است و معمولا هزينه بالايي نيز دارد. مراقبت و نگهداري از بريس لينگوال نيز كمي دشوار است. به دليل اينكه قابل مشاهده نيستند ارتودنسي نامرئي خوانده ميشوند و مزيت آن ها نيز به همين نامرئي بودن آن ها است.

اينويزيلاين ها (Invisalign Braces)

اينويزيلاين ها همان پلاك هاي ارتودنسي هستند كه ظاهري شبيه به گارد و محافظ دندان دارند. جنسشان معمولا پلاستيكي است و بيشتر براي ارتودنسي بزرگسالان مورد استفاده قرار ميگيرند. اينويزيلاين ها منحصر به فرد هستند و براي هر شخصي متناسب با موقعيت دندان هايش ساخته ميشود. براي هر شخص ۱۸ تا ۳۰ سري اينويزيلاين ساخته ميشود كه بايد هر كدام را به مدت ۲ هفته استفاده كرد. اينويزيلاين ها نوعي ارتودنسي متحرك و نامرئي هستند كه موقع غذا يا خوراكي خوردن ميتوان آن ها را برداشت و بعد سر جايشان گذاشت.

بريس سلف لايتينگ يا (Self-Ligating Braces)

اين بريس ها از بهترين دستگاه هاي ارتودنسي موجود در دنياي امروزي ما هستند. بريس سلف لايتينگ براي بزرگسالان بسيار مناسب هستند زيرا نسبت به بقيه بريس ها به تنظيمات و مراجعه كمتري به مطب متخصص نياز دارند. اگرچه هزينه نصب آنها بالا هست و گران، اما بزرگسالان مي توانند با وجود اين بريس ها فعاليت هاي كاري و روزمره خود را بدون مراجعه زياد به مطب متخصص ارتودنسي بزرگسالان انجام دهند.

در حالت عادي هيچ فاصله اي بين دندان ها وجود ندارد و آن ها در موقعيت مناسبي در كنار هم قرار گرفته اند. اما در برخي افراد بنا به دلايلي فاصله قابل توجهي بين دو دندان مجاور يا تمام دندان ها وجود دارد. اگر اين فاصله بيش از 0.5 ميلي متر باشد اصطلاحاً به آن دياستما گفته مي شود.

1.     ارتودنسي دندان

اصولي ترين روش براي درمان دياستما و خلاص شدن از شر فاصله ايجاد شده مابين دندان ها (مخصوصا دو دندان جلو) قطعا ارتودنسي دندان است. متخصصان ارتودنسي با كمك انواع دستگاه هاي ارتودنسي دندان ها را از ريشه حركت داده، منظم كرده و فاصله را كاملا ميبندند. بستن فاصله با كمك اين روش به مرور زمان انجام خواهد شد و بنابراين طول درمان و بستن فاصله بين دندان ها با ارتودنسي كمي زمانبرتر از روش هاي ديگر خواهد بود.

براي بستن  دياستما بسته به شدت آن ممكن است روش هاي ارتودنسي متحرك مانند ارتودنسي نامرئي و ارتودنسي ثابت بكار گرفته شود.

2.     ونير دندان (لمينت و باندينگ ونير كامپوزيت)

ونير ها لايه هاي نازكي از مواد ترميمي دندانپزشكي هستند كه دندان ها را مي‌پوشانند و ايرادات ظاهري آن‌ها را برطرف مي‌كنند. دو نوع ونير شناخته شده وجود دارد كه احتمالا شما هم نامشان را شنيده باشيد. لمينت دندان و ونير كامپوزيت  دو نوع ونير هستند كه به منظور زيبايي و كمك به بستن فاصله بين دندان ها مورد استفاده قرار مي گيرند.

3.     جايگزين كردن دندان از دست رفته

گاهي اوقات ممكن است فردي دياستما نداشته باشد اما پس از كشيده شدن دندان يا خلاصه از دست دادن آن به مرور زمان، فاصله ايجاد شده باشد. در چنين مواردي دندانپزشكان توصيه مي كنند با يك روش جايگزين دندان، فاصله بين دندان‌ها بسته شود.

4.     فرنكتومي

اگر زائده يا ساختار فرنوم كه لثه و لب را بهم متصل كرده بزرگتر از حد معمولا باشد و فاصله قابل توجهي بين دو دندان جلو ايجاد كرده باشد تنها روش درمان دياستما بستن اين فاصله خواهد بود. براي افرادي كه با بزرگي فرنوم روبرو هستند روش درمان مي  تواند ابتدا فرنكتومي باشد و پس از آن درمان ارتودنسي صورت بگيرد.

5.     درمان بيماري هاي لثه

در مواردي كه بافت لثه تحليل رفته يا دچار عفونت و التهاب شده نيز، اگر فاصله بين دندان ها ايجاد شده باشد ميبايست قبل از وارد شدن آسيب بيشتر به دندان ها حتما بيماري لثه را درمان كرده و تحليل لثه را جبران كرد.

جرمگيري دندان، آنتي بيوتيك تراپي و روش هاي ديگري از اين دست مي توانند به درمان بيماري هاي لثه كمك زيادي كنند.

ما عمل لاغري را به روش هاي مختلفي انجام مي‌دهيم و به طور كلي با دو هدف كاهش حجم معده و كاهش جذب مواد غذايي، سعي مي‌كنيم به لاغر شدن افراد كمك كنيم. علاوه بر درمان چاقي، ما با كمك عمل جراحي، مي توانيم تا حد زيادي باعث بهبود بيماري هاي ناشي از چاقي شويم. ديابت نوع ۲ ، آپنه خواب، فشار خون بالا، استئوآرتريت، ديس ليپيدمي و … تنها تعداد معدودي بيماري هستند كه مي‌توانند مستقيماً ناشي از چاقي باشند. در برخي مواقع همزمان با چاقي، اين بيماري ها هم درمان مي‌شود. هر چند كه ميزان موفقيت عمل لاغري بسيار بالا است اما در مواردي ممكن است نتايج عمل با شكست مواجه شود.

تعريف موفقيت يك عمل، ميزان موفقيت عمل لاغري به چه معنا است؟

ما هنوز تعريف دقيقي براي شكست عمل لاغري نداريم. اما اكثر صاحب نظران با رصد كردن نتايج و برخي شراط ديگر نحوه موفقيت و شكست عمل جراحي لاغري را مشخص ميكنند. اما اين شرايط چه هستند؟ از كجا بايد بفهميم نتيجه عمل ناموفق بوده است؟

۳ شرط زير مي‌توانند معيارهايي خوبي براي اعلام عدم موفقيت جراحي لاغري باشد:

1. زماني كه بيمار آنچنان كه ما انتظار داريم وزن كم نكرده باشد
2. اگر دوباره مقدار قابل توجهي از وزن از دست رفته را به دست آورده باشد
3. و در آخر اگر بيماري ها يا شرايط ناشي از چاقي همچنان در شخص بهبود يا درمان پيدا نكرده باشند.

برخي از جراحان لاغري نيز براي مشخص كردن شكست عمل لاغري از پارامتري هاي خاصي استفاده ميكنند. براي مثال اگر شخص كمتر از ۵۰ درصد وزن خودش را از دست بدهد به منزله شكست نتايج عمل لاغري خواهد بود. يعني براي مثال اگر يك بيمار  60 كيلو اضافه وزن داشته باشد، ولي بعد از عمل اسليو تنها ۱۵ كيلو از دست داده باشد يعني نتايج عمل اسليو معده با شكست مواجه شده.

چه عواملي باعث شكست نتايج عمل لاغري ميشوند؟

به طور دقيق نميتوان گفت كه چه علتي باعث شكست عمل لاغري ميشود. زيرا ممكن است چند فاكتور دست در دست هم باعث بروز نتايج ناموفق عمل شود. با اين حال برخي از موارد زير ميتوانند باعث عدم موفقيت عمل لاغري در بيماران شود.

• نوع عمل
• وزن قبل از عمل يا BMI
• صلاحيت جراح
• ميزان پيروي از رژيم غذايي بعد از عمل لاغري و حتي رژيم قبل از عمل
• نوع برنامه ورزشي بعد از عمل

البته مهمترين فاكتورهايي كه ميتوانند باعث عدم موفيت نتايج شوند قطعا دو فاكتور پايبندي به رژيم غذايي و برنامه ورزشي هستند. اين فاكتورها مستقيما به بيمار بستگي دارند. اگر بيمار توجهي به رژيم غذايي نداشته باشد و و علاوه بر پرخوري بعد از عمل اسليو ، غذاهاي ممنوعه را مصرف كند نتايج قطعا شكست ميخورد و وزن دوباره بر خواهد گشت.

يك سري از مشكلات ارتودنسي به دليل نامنظمي دندان ها است اما بعضي ديگر (كه اصطلاحاً به آن ها مشكلات ارتودپدي فكي گفته مي شود) ناشي از ناهنجاري هاي رشدي در فك بالا يا پايين هستند. اين مشكلات با كمبود رشد همراه هستند يعني يكي از فك ها به درستي رشد نكرده يا كند رشد كرده است. درمان اين نوع مشكلات در ارتودنسي، استفاده از دستگاه هاي فانكشنال يا درمان هاي هدايت رشد فك ها است. 

ارتودنسي فانكشنال چيست؟

ارتودنسي فانكشنال به استفاده از يك سري دستگاه ارتودنسي متحرك و ثابت گفته مي شود كه براي درمان و اصلاح ناهنجاري هاي كلاس 2 و 3 اسكلتال يا اسكلتي- فكي در افراد و مخصوصا در ارتودنسي كودكان استفاده مي شوند.

مدت زمان ارتودنسي فانكشنال چقدر است؟

به طور معمول مدت زمان ارتودنسي فانكشنال نزديك به يك سال است. كه البته بسته به ميزان و شدت مشكل، ممكن است كمتر يا بيشتر از 1 سال هم بشود. اگر فرض كنيم كه فرزند شما مشكل عقب بودن فك پايين داشته باشد، و مثلا بعد از سن 10 سالگي به متخصص مراجعه كرده باشيد، احتمالا تا سن 11 سالگي، مشكل تقريبا به طور كامل برطرف شده و فك جلو ميايد.

طي اين مدت زمان، نه تنها فك جلو ميايد، بلكه نيم رخ كودك بهتر شده، فضاي كافي براي دندان هايش ايجاد مي شود و اغلب مشكلات او برطرف خواهند شد. حالا اگر كودك شما مشكل نامنظمي دنداني هم داشته باشد، معمولا ارتودنسي ثابت برايش در نظر گرفته مي شود.

كودك من مشكل نامنظمي فكي و دنداني دارد چه كنم؟

بسيار بسيار مهم است كه به موقع به متخصص ارتودنسي مراجعه كنيد. اگر كودك شما در حدود 6 تا 8 سال سن دارد، تشخيص به موقع مي تواند بدون صرف هزينه زياد و يا مدت زمان طولاني مشكل را برطرف كند. بنابراين تا كودك در سنين پايين است به موقع اقدام كنيد تا درمان آغاز شود.

هزينه دستگاه هاي فانكشنال چقدر است؟

بسته به اينكه از چه نوع دستگاهي (متحرك يا ثابت) براي درمان استفاده شده، هزينه ارتودنسي فانكشنال متغيير است.

ارتودنسي ثابت به استفاده از تعدادي دستگاه ارتودنسي گفته مي شود كه براي اصلاح بي منظمي هاي دنداني و فكي مورد استفاده قرار مي گيرند.

در روش ثابتِ درمان ارتودنسي، از وسايلي براي صاف و منظم شدن دندان ها استفاده مي شود كه توسط متخصص ارتودنسي به دندان ها باند يا متصل شده و هرچند هفته يك بار تنظيم مي شوند و در طول دوره درمان، بيمار نمي تواند اين وسايل (يا دستگاه ها) را بردارد و يا دستكاري كند.

اجزاي ارتودنسي ثابت كدامند؟

مهمترين دستگاه ثابت كه براي درمان نامظمي هاي دندان و فكي استفاده مي شود، بريس است. بريس ارتودنسي متشكل از چند قطعه كوچك است كه به مرور زمان باعث حركت دندان ها و صاف شدنشان مي شود. مهم‌ترين اجزاء تشكيل دهنده هر بريس ارتودنسي عبارتند از:

• براكت (ساده و قلابدار)
• سيم (برخي از افراد به خاطر اين سيم اصطلاحا و به اشتباه به درمان ارتودنسي سيم كشي دندان نيز مي گويند)
• باند
• الاستيك و كش
• ميني اسكرو يا پيچ ارتودنسي

درمان ارتودنسي ثابت با دستگاه هاي ثابت دقيقا چه مشكلاتي را اصلاح مي كند؟

به طور خلاصه تمام روش‌هاي منظم كردن دندان ها با دستگاه هاي ثابت، به جهت اصلاح يا درمان موارد زير كاربرد دارند:

• اصلاح ناهنجاري ها، انحرافات و مشكلات اسكلتي خفيف تا متوسط صورت و فك
• وجود فاصله بين دندان ها در جلو حين بستن دهان
• اصلاح چرخش دندان ها
• اصلاح كج بودن دندان ها
• اصطلاح اوربايت و آندربايت (جلوزدگي يا عقب رفتگي دندان ها)
• وجود فاصله بين دندان ها
• ازدحام و شلوغي دندان ها

هزينه ارتودنسي ثابت چقدر است؟

بسته به اينكه نوع براكت بكار رفته در بريس شما از چه نوعي است، هزينه ارتودنسي نيز مي تواند متغيير بوده و به صورت بازه اي مي  تواند بين 8 تا 12 ميليون براي هر فك باشد.

ارتودنسي يا سيم كشي ثابت دندان چقدر طول مي كشد ؟

در جواب بايد گفت كه بسته به شدت مشكل و دامنه درمان به طور معمول، 6  تا 30 ماه طول مي كشد. براي تنظيم و دستكاري اين نوع ارتودنسي دندان هر 4 الي 6 يا 8 هفته قرار ملاقات هايي گذاشته مي شود.

جراحي لاغري مزاياي فراواني دارد و مي تواند از روش هاي مختلفي براي بيمار فايده ايجاد كند. برخي از مهمترين مزاياي جراحي لاغري عبارتند از:

كاهش مرگ و مير(افزايش طول عمر)

افرادي كه از چاقي مفرط رنج مي برند، اغلب طول عمر هاي كوتاه تري دارند. يك فرد چاق در مقايسه با فردي كه از وزن طبيعي برخوردار است، بايد توقع طول عمري حدود ۱۲ سال كمتر از فرد سالم را داشته باشد. جراحي لاغري ثابت كرده كه مي تواند با كاهش وزن اضافي بدن، خطر سكته هاي مغزي و قلبي را كاهش داده و به طول عمر بيمار بيافزايد.

كاهش وزن بلند مدت و ماندگار

از مهمترين مزاياي جراحي لاغري كاهش قابل توجه وزن بيمار است. مطالعات بسياري نشان داده است كه اكثر افراد چاق مي توانند ۵۰ درصد وزن كاهش يافته خود را حفظ كنند و نبايد نگران بازگشت وزن پس از جراحي لاغري باشند. علاوه بر اين افرادي كه از چاقي مفرط رنج مي برند پس از عمل لاغري ۵۰ تا ۸۰  درصد وزن از دست رفته را نگه خواهند داشت.

بهبود بسياري از بيماري ها

جراحي لاغري مي تواند از طريق كاهش وزن قابل توجه، بسياري از بيماري هاي مرتبط با چاقي را بهبود يا كاملا درمان كند. بيماري هايي مانند:

• ديابت نوع دو
• فشار خون بالا
• بيماري هاي قلبي
• كلسترول بالا
• زانو درد، كمر درد و آرتروز مفصل هايي كه وزن زيادي را تحمل مي كردند
• افسردگي
• آپنه خواب و مشكلات تنفسي
• سوزش سر دل
• بي اختياري ادرار استرسي
• قاعدگي هاي نامنظم
• آسم
• ترك هاي پوستي
• گرفتگي شديد رگ ها

توقف ريفلاكس معده

چربي هاي اضافي اطراف شكم به معده فشار وارد مي كنند كه همين امر موجب ريفلاكس معده مي شود. كاهش وزن اين فشار را كم مي كند و اغلب موجب توقف ريفلاكس معده مي شود.

افزايش قدرت باروري

همانطور كه بيشتر ما از رابطه چاقي و بارداري آگاهي داريم، كاهش وزن مي تواند سيكل قاعدگي را منظم كرده و سطوح بالاي هورمون آندروژن را كاهش دهد. كاهش وزن همچنين به كاهش علائم سندروم تخمدان پلي كيستيك كمك كرده و موجب كاهش ناباروري در بسياري از خانم ها مي شود.

افزايش متابوليسم

با كاهش وزن، بيمار به طبع در فعاليت هاي فيزيكي بيشتري مانند دوچرخه سواري، پياده روي و شنا شركت مي كند كه همين امر قابليت بدن در سوزاندن چربي ها را افزايش مي دهد. هورمون هايي مانند انسولين و كورتيزول (هورمون استرس) نيز پس از جراحي لاغري كاهش پيدا كرده كه به كاهش ذخيره سازي چربي هاي بدن كمك مي كند.